Thursday, November 8, 2018

Կատարեցի~նք Բրենդա Ժամկոչյան-Բաշարի «Վերջին ցանկությունը».(Քեմալ Յալչըն) - Brenda Jamgoçyan-Başar’ın Son Arzusu yerine getirdik! (Kemal Yalçın)

...

..
.




Brenda Jamgoçyan-Başar’ın Son Arzusu yerine getirdik! SON ARZUM: Kuş Yuvası kimsesiz çocuklarına yardım!


Kemal Yalçın
Brenda Jamgoçyan-Başar 30 Mart 2017 günü, Bremen’de vefat etti. Annesinin vefatından sonra hayatta kimi kimsesi kalmamıştı. İstanbul’un ünlü, varlıklı Jamgoçyan Sülalesi’ndendi. Kaderini 1915 sonrasındaki olaylar yazmıştı! Akrabaları Kahire’de, Romanya’da, Arjantin’de, Kanada’da, Amerika’da yok olup gitmişlerdi.
1939 yılında İstanbul’da doğmuştu. Doğma büyüme İstanbullu bir Ermeniydi. Brenda, İstanbul’da Avusturya Lisesi’ni bitirmişti. 1972 yılında  Heidelberg Üniversitesi’ne okumaya gelmişti. Aynı yıl Bremen’de Türkçe ve Almanca öğretmenliğine başladı. 22 yıl Türkçe ve Almanca öğretmenliği yaptı. Türkçe derslerinin Alman okul sisteminde yer alması için yıllarca mücadele etti. Bremen Üniversitesi’nde, ‘Yabancılar İçin Almanca Bölümü’nde Türkçe dersi verdi. Bremen Eyaleti’nde Türkçe Anadil Derslerinin okullara konmasında çok emeği geçti. Bremen Dayanışma Korosu’nun şefliğini yaptı.
Brenda ile 1986 yılında tanışmıştım. Önce arkadaş, sonra dost ve kardeş olmuştuk. Hemen hemen her gün telefonlaşırdık. Ben Bochum’da öğretmenlik yapıyordum. 2016 yılında bir gün bana telefon etti. “Gel bir konuşalım!” dedi.
Demek ki, telefonda konuşulamayacak bir konuyu konuşmak istiyordu. Hemen Bremen’e gittim. Hastaydı. Zor konuşuyordu. Sözü uzatmadan “Seninle çok önemli bir konuyu konuşacağım!” dedi.
“Brenda seninle konuşmak için geldim! Buyur konuşalım!” dedim.
“Benim hayatta artık anam babam, akrabam, kardeşim, kimsem kalmadı! Son zamanlarda sonumu çok düşünür oldum! Cevdet’le, Eftik’le, Bülent’le, Fahriye ile konuştum. Bir de seninle konuşmak istiyorum!”
“Buyur, konuşalım Brenda!”
“Ben her halde fazla yaşayamayacağım. Son arzumu vasiyetimi sana da söylemek istiyorum. Ben ölünce cesedimi yaktırın! Külümü annemin mezarına gömün! Külümün bir avucunu İstanbul’a götür Boğaz’a serpiver!”
“Serperim Brenda!”
“Benim hayatta bu iki buçuk odalı evimden başka malım mülküm yok! Bu evi satın. Parasını Ermenistan’da, Gümri şehrinde, Herman Hintiryan’ın yönetimindeki Terchoonian Childrens Home – Kuş Yuvası Kimsesiz Çocuklar Yurdu’na gönderin. Herman ile telefonda bu konuyu konuştum. O da gerekeni yapacak. Külümün bir avucunu da Kuş Yuvası’na götür! Uygun olursa bir ağaç dikin, külümü köküne serpin! Cenaze törenime gelen dostlara söyleyin. Çiçek getirmesinler. Çiçek paralarını toplayın, Kuş Yuvası’na gönderin!”
“Brenda, sen hiç merak etme! İçin rahat olsun! Son arzunu yerine getirmek için gerekeni yaparım!”
“Yapacağını bildiğim için son arzumu sana söylüyorum!”
“Bana güvendiğin için sana teşekkür ederim Brenda!”
Son günler, zor günler!
Brenda bir gün ağırlaşmış. Cevdet’e ve Eftik’e haber vermişler. Hemen bir ambulans çağırmışlar. Hastaneye götürmüşler. Doktorlar derhal yoğun bakım odasına yatırmışlar.
Brenda bir daha evine dönemedi! Giderek kötüleşti! Bir gün Cevdet ile Eftik, bir gün Bülent ile Fahriye nöbetleşe Brenda’nın yanına gidiyorlardı. Doktorlar anlayış gösterdiler.
Brenda 30 Mart 2017 günü vefat etti! Cevdet, Eftik, Bülent, Fahriye cenaze işlerini Brenda’nın vasiyet ettiği gibi yerine getirdiler. 20 Nisan 2017 günü Brenda’nın külleri annesinin bağrında toprağa verildi. Ben de gerekeni yaptım. Yanımda götürdüğüm iki torbaya birer avuç Brenda’nın mezar toprağı doldurdum.
SON ARZUM
Cevdet, Eftik, Bülent, Fahriye konuşarak Brenda’nın anısına Son Arzum adlı, Ermenice-Türkçe bir kitap yayınlamaya karar verdim. Amerika’da, Detroit şehrinde yaşayan Herman Hintiryan ile konuştum. Birlikte Brenda’nın vasiyetini yerine getirmek için işleri planladık.
SON ARZUM kitabı Meline Pohlman, Yayla Mönch-Bucak, Eftik & Cevdet Demirkapı, Prof. Dr. Klaus Liebe-Harkot, Nevin Lutz, Fahriye & Bülent Tunay, Ayşe Yalçın Canpolat, Baran Seyhan, Yusuf Serhat Faik (Bucak), Herman Hintiryan ve Kemal Yalçın’ın maddi ve manevi katkılarıyla yayınlandı ve tüm geliri Gümri şehrindeki Kuş Yuvası Çocuklarına – TERCHOONIAN CHILDRENS HOME bağışlandı.
TERCHOONIAN CHILDRENS HOME 
KUŞ YUVASI bahçesinde Brenda Ağacı
Herman Hintiryan ile birlikte Brenda’nın vasiyetinin Ermenistan ve Gümri kısmını planladık.
Herman “Sasunluların Dansı 13 Ekim 2018 akşamı Gümri’de sahne alacak. Brenda’nın ağacını 14 Ekim 2018 günü dikeriz! Brenda’nın duasını yapması için Sayın Sırpazan Karekin Bekçiyan ile lütfen  konuş. Kendisini Gümri’ye davet ediyorum!” dedi.
Sırpazan Karekin Bekçiyan ile konuştum. “Ben Brenda’yı yakından tanırım. Vasiyetini yerine getirmek için güzel bir çalışma içinde girmişsiniz. Ben de seve seve duasını yaparım!” cevabını verdi.
9 Ekim 2018 günü Sırpazan ile birlikte Yerevan’a gittik. Havaalanı’nda beni Herman karşıladı. Sırpazan’ı ise Eçmiadzin’den gelen resmi görevliler karşıladılar ve VİP salonundan geçirerek Eçmiadzin’e götürdüler.
14 Ekim 2018 günü saat 11.00 Terchoonian Childrens Home gittik. 13 Ekim 2018 akşamı Gümri Devlet Tiyatrosu’nda Sasunluların Dansı’nı sahneye koyan tüm sanatçılar Yerevan’a gitmeyi ertelemişler. “Biz de Brenda’nın ağacına toprak atmak istiyoruz!” diyerek Majak Toşikyan ile birlikte Terchoonian Childrens Home geldiler.
Önce Kuş Yuvası’nın giriş salonundaki şeref köşesine, Hrant Dink’in resminin yanına Brenda’ya teşekkür plaketini astık. Sırpazan dua etti.
Sonra Kuş Yuvası Bahçesi’ne Sasunluların Dansı sanatçıları, Kuş Yuvası çocuklarıyla birlikte Brenda’nın istediği çam ağacını diktik. Çam ağacını Vahan Tumanyan getirmişti. Bremen’den getirdiğim Brenda’nın mezar toprağını çam ağacının köküne serptik. Sırpazan Karekin Bekçiyan dua etti. Son Arzum kitaplarını da Brenda ağacının etrafına koyduk.
Avusturya Lisesi Veliler Birliği Başkanı Baran Seyhan ile konuştuk. Avusturya Lisesi bahçesine de bir ağaç dikeceğiz. Brenda’nın toprağını köküne ve İstanbul Boğazı’na serpeceğiz.
Brenda’nın anısına yayınladığımız SON ARZUM kitabı için Almanya’da özel bir banka hesabı açtım. Kitap paralarını göndermek ya da Kuş Yuvasına bağış yapmak isteyenler bu hesabı kullanabilirler.
SON ARZUM: Kuş Yuvası kimsesiz çocuklarına yardım!
SON ARZUM adına Ermenistan, ABD ve Almanya’da banka hesabı açıldı. Almanya ve Avrupa için banka hesabı ve IBAN numarası:
Kemal Yalcin
(SON ARZUM)
Sparkasse-Bochum
IBAN: DE90 4305 0001 0028 4087 06
Siz de Brenda Jamgoçyan-Başar’ın ruhuna ve anısına Kuş Yuvası Çocukları’nın mutlu olmalarına katkıda bulunabilirsiniz! Siz de Kuş Yuvası Çocukları’nın sevincini paylaşabilirsiniz. Kuş Yuvası Çocukları adına size çok teşekkür ederiz.
Bochum, 2 Kasım 2018

.

 ....

Կատարեցի~նք Բրենդա Ժամկոչյան-Բաշարի «Վերջին ցանկությունը». Վերջին ցանկությունս` օգնություն «Թռչունյան տուն» մանկատան որբ երեխաներին



Քեմալ Յալչըն

Բրենդա Ժամկոչյան-Բաշարը վախճանվեց 2017 թ. մարտի 30-ին, Բրեմենում: Մոր մահից հետո նրա կյանքում ոչ մի հարազատ չէր մնացել: Նա ծագում էր Ստամբուլի հայտնի, ունևոր Ժամկոչյան տոհմից: Նրա ճակատագիրը որոշել էին 1915 թ. հետո տեղի ունեցած դեպքերը: Ազգականներն անհետ կորել էին Կահիրեում, Ռումինիայում, Արգենտինայում, Կանադայում, Ամերիկայում:
Ծնվել էր 1939 թ. Ստամբուլում: Ի ծնե, ի բնե պոլսահայ էր: Բրենդան ավարտել էր Ստամբուլի Ավստրիական վարժարանը: 1972 թ. եկել էր Գերմանիա` Հայդելբերգի համալսարանում ուսանելու: Նույն տարում սկսեց թուրքերեն ու գերմաներեն դասավանդել Բրեմենում: 22 տարի թուրքերենի և գերմաներենի ուսուցչուհի եղավ: Տարիներ շարունակ պայքարեց, որպեսզի թուրքերենի դասընթացն ընգրկվի գերմանական դպրոցական համակարգում: Բրեմենի համալսարանում թուրքերեն դասավանդեց Արտասահմանցիների համար գերմաներենի բաժնում: Շատ աշխատանքներ տարավ, որպեսզի Բրեմենի նահանգում թուրքերենը, որպես մայրենի լեզու, ներառվի դպրոցական ծրագրում: Նա նաև եղավ Բրեմենի Համերաշխության երգչախմբի խմբավարը:
Բրենդայի հետ ծանոթացել էի 1986 թ.: Նախ ընկերներ դարձանք, ապա` քույր և եղբայր: Գրեթե ամեն օր զանգահարում էինք իրար: Ես դասավանդում էի Բոխումում: 2016 թ. մի օր հեռաձայնեց ինձ և ասաց. «Արի խոսենք»:
Դա նշանակում էր, որ այնպիսի թեմայի մասին էինք զրուցելու, որը հարմար չէր հեռախոսով քննարկել: Անմիջապես Բրեմեն գնացի: Հիվանդ էր: Դժվարությամբ էր խոսում: Առանց խոսքը երկարացնելու` ասաց. «Քեզ հետ մի շատ կարևոր հարց եմ քննարկելու»:
«Բրենդա՛, հենց քեզ հետ խոսելու համար էլ եկել եմ: Խոսե՛նք»,-ասացի:
«Ես այլևս մայր, հայր, ազգական, եղբայր` ոչ ոք չունեմ իմ կյանքում, չե~ն մնացել: Վերջերս սկսել եմ շատ մտածել վերջիս մասին: Խոսել եմ Ջևդեթի, Էֆթիքի, Բյուլենթի և Ֆահրիյեի հետ: Քեզ հետ էլ եմ ուզում խոսել»:
«Համեցիր խոսենք, Բրենդա՛»:
«Ես, երևի, երկար չեմ ապրի: Ցանկանում եմ քեզ էլ ասել իմ վերջին ցանկության ու կտակի մասին: Երբ մահանամ, դիակս այրել տվեք: Մոխիրս թաղեք մորս գերեզմանին: Մոխրիցս մի բուռ էլ Ստամբուլ տարեք և Բոսֆորի ջրերի մեջ լցրեք»:
«Կլցնեմ, Բրենդա»:
«Այս երկուս ու կես սենյականոց տնից բացի` ուրիշ ունեցվածք չունեմ: Տունս վաճառեք: Գումարը, որպես օգնություն, ուղարկեք Հայաստանի Գյումրի քաղաքում Հերման Խնդիրեանի հովանավորությամբ գործող «Թռչունյան տուն» մանկատան (Terchoonian Childrens Home) որբ երեխաներին: Հեռախոսով այդ հարցի մասին խոսել եմ Հերմանի հետ: Նա էլ կանի այն, ինչ պետք է: Մոխրիցս մի բուռ էլ տարեք «Թռչունյան տուն»: Եթե հարմար լինի, մի ծառ տնկեք այնտեղ և մոխիրս լցրեք ծառի արմատին: Թաղմանս գալիք ընկերներին ասեք` թող ծաղիկ չբերեն, այլ ծաղիկների գումարը հավաքեն և ուղարկեն «Թռչունյան տուն» մանկատուն»:
«Դու մի անհանգստացիր, Բրեդա: Հանգիստ եղիր: Ամեն բան կանեմ` քո վերջին ցանկությունն իրագործելու համար»:
«Հենց դրա համար եմ քեզ ասում վերջին ցանկությանս մասին. գիտեմ, որ կանես»:
«Ինձ վստահելուդ համար շնորհակա~լ եմ քեզ, Բրենդա»:
Վերջին օրեր, դժվարի~ն օրեր
Մի օր Բրենդայի ինքնազգացողությունը վատացավ: Այդ մասին հայտնել էին Ջևդեթին և Էֆթիքին: Իսկույն շտապօգնության մեքենա կանչեցին: Հիվանդանոց տարան: Բժիշկներն անմիջապես վերակենդանացման բաժանմունքում պառկեցրին նրան:
Բրենդան այլևս չկարողացավ տուն վերադառնալ: Նրա վիճակը հետզհետե վատացավ: Բրենդայի մոտ մի օր հերթապահում էին Ջևդեթն ու Էֆթիքը, հաջորդ օրը` Բյուլենթն ու Ֆահրիյեն: Բժիշկներն ըմբռնումով մոտեցան այդ հարցին:
Բրենդան վախճանվեց 2017 թ. մարտին 30-ին: Ջևդեթը, Էֆթիքը, Բյուլենթն ու Ֆահրիյեն նրա թաղման արարողությունը կազմակերպեցին այնպես, ինչպես ինքն էր իր կտակում գրել: 2017 թ. ապրիլի 20-ին Բրենդայի աճյունի մոխիրը լցրեցին իր մոր գերեզմանին: Ես էլ իմ պարտքը կատարեցի. հետս երկու տոպրակ էի վերցրել, Բրենդայի գերեզմանի հողից մեկական բուռ լցրեցի դրանց մեջ:
ՎԵՐՋԻՆ ՑԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆՍ
Ջևդեթի, Էֆթիքի, Բյուլենթի, Ֆահրիյեի հետ խոսեցի, և որոշեցինք հայերենով ու թուրքերենով «Վերջին ցանկությունս» վերնագրով մի գիրք հրատարակել: Խոսեցի նաև ԱՄՆ-ում բնակվող Հերման Խնդիրեանի հետ: Միասին ծրագրեցինք իրականացնել Բրենդայի վերջին կտակը:
«ՎԵՐՋԻՆ ՑԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆՍ» գիրքը հրատարակվել է Մելինե Փոհլմանի, Յայլա Մյոնխ Բուջաքի, Էֆթիք և Ջևդեթ Դեմիրքափըների, դոկտոր, պրոֆ. Կլաուս Լիբե Հարքորտի, Նևին Լուցի, Ֆահրիյե և Բյուլենթ Թունայների, Այշե Յալչըն Ջանփոլադի,  Բարան Սեյհանի, Յուսուֆ Ֆաիքի (Բուջաք), Հերման Խնդիրեանի և Քեմալ Յալչընի նյութական ու բարոյական աջակցությամբ, և ստացված ամբողջ շահույթը նվիրվելու է «Թռչունյան տուն» կրթահամալիր-մանկատան երեխաներին:
Բրենդայի ծառը` «Թռչունյան տուն» մանկատան բակում-TERCHOONIAN CHILDRENS HOME
Հերման Խնդիրեանի հետ ծրագրեցինք Բրենդայի կտակի այն հատվածը, որը վերաբերում էր Հայաստանին և Գյումրիին:
Հերմանն ասաց. ««Սասունցիների պարը» ներկայացումը պիտի ցուցադրվի Գյումրիում, 2018 թ. հոկտեմբերի 13-ի երեկոյան: Բրենդայի ծառը կտնկենք 2018 թ. հոկտեմբերի 14-ին: Խնդրում եմ խոսիր Գարեգին սրբազան Բեքճյանի հետ` Բրենդայի հոգու համար աղոթելու նպատակով Հայաստան գալու հարցի շուրջ: Ես նրան Գյումրի եմ հրավիրում»:
Խոսեցի սրբազանի հետ: Ասաց. «Ես Բրենդային լավ եմ ճանաչում: Շատ լավ գործ եք ձեռնարկել` նրա կտակն իրականացնելու համար: Ես էլ սիրով կաղոթեմ իր հոգու խաղաղության համար»:
2018 թ. հոկտեմբերի 9-ին սրբազանի հետ միասին եկանք Երևան: Ինձ Հերմանը դիմավորեց օդանավակայանում, իսկ սրբազանին` Էջմիածինից եկած պաշտոնյաները, ովքեր VİP սրահից անցնելով` նրան տարան Էջմիածին:
2018 թ. հոկտեմբերի 14-ին, ժամը 11-ին գնացինք «Թռչունյան տուն» մանկատուն-կրթահամալիր: 2018 թ. հոկտեմբերի 13-ի երեկոյան Գյումրիի` «Վարդան Աճեմյանի» անվան պետական դրամատիկական թատրոնում «Սասունցիների պարը» ներկայացումը բեմադրած արվեստի բոլոր գործիչները հետաձգել էին իրենց` Երևան վերադարձը: «Մենք էլ ենք ցանկանում հող ցանել Բրենդայի ծառին» ասելով` Մաժակ Թոշիկյանի հետ միասին նրանք էլ մանկատուն եկան:
Նախ «Թռչունյան տան» նախասրահում գտնվող Հրանտ Դինքի լուսանկարի կողքին կախեցինք Բրենդային նվիրված շնորհակալագիրը: Սրբազանն աղոթք ասաց:
Ապա «Թռչունյան տան» բակում «Սասունցիների պարը» բեմադրած արվեստի գործիչների և մանկատան երեխաների հետ միասին տնկեցինք Բրենդայի սոճին, որը բերել էր գյումրեցի Վահան Թումասյանը: Սոճու արմատին ցանեցինք Բրեմենից իմ բերած հողը, որ վերցրել էի Բրենդայի գերեզմանից: Սրբազան Գարեգին Բեքճյանն աղոթեց: «Վերջին ցանկությունս» գրքերն էլ շարեցինք Բրենդայի ծառի շուրջ:
Խոսեցինք նաև Ավստրիական վարժարանի հոգաբարձուների խորհրդի նախագահ Բարան Սեյհանի հետ. Բրենդայի հիշատակին այս լիցեյի բակում էլ ենք մի ծառ տնկելու: Բրենդայի գերեզմանից հող ենք լցնելու նաև այդ ծառի արմատին և Ստամբուլի Բոսֆորի ջրերի մեջ:
Բրենդայի հիշատակին մեր կողմից հրատարակված «ՎԵՐՋԻՆ ՑԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆՍ» գրքի վաճառքի համար մի հատուկ հաշվեհամար եմ բացել: Գրքի գումարն ուղարկել ցանկացողները կամ «Թռչունյան տուն» մանկատանը նվիրատվություն անելու մտադրություն ունեցողները կարող են այդ հաշվեհամարն օգտագործել:
ՎԵՐՋԻՆ ՑԱՆԿՈՒԹՅՈՒՆՍ` աջակցությո~ւն «Թռչունյան տուն» մանկատան որբ երեխաներին
«Վերջին ցանկություն» գրքի անունով Հայաստանում, ԱՄՆ-ում և Գերմանիայում բանկային հաշվեհամար է բացվել: Գերմանիայի և Եվրոպայի հաշվեհամարը և շահառուի հաշվեհամարը (IBAN)`
Kemal Yalcin
(SON ARZUM)
Sparkasse-Bochum
IBAN: DE90 4305 0001 0028 4087 06
Դուք ևս կարող եք ձեր ներդրումն ունենալ «Թռչունյան տուն» կրթահամալիր-մանկատան երեխաներին օգնելու հարցում` հանուն Բրենդա Ժամկոչյան-Բաշարի հոգու խաղաղության: Դուք նույնպես կարող եք կիսել մանկատան երեխաների ուրախությունը: Ձեզ շնորհակալություն եմ հայտնում` «Թռչունյան տուն» մանկատան սաների անունից:
Բոխում, 2-ը նոյեմբերի, 2018 թ.
Թուրքերենից թարգմանեց Մելինե Անումյանը
Akunq.net



...

No comments:

Post a Comment